(Cadn.com.vn) - Quyết định của chính phủ Thủ tướng Canada Justin Trudeau khi bán cho Trung Quốc Cty công nghệ cao Norsat - chuyên bán các hệ thống truyền thông vệ tinh cho quân đội Mỹ - gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Mỹ, một ủy ban Quốc hội cảnh báo và kêu gọi Lầu Năm Góc xem xét lại các thỏa thuận với Vancouver.

Mỹ đang hướng mọi chỉ trích về chính phủ Thủ tướng Canada Justin Trudeau khi Vancouver quyết định bán Cty công nghệ cao Norsat cho Trung Quốc. Vấn đề đặt ra đối với Washington: Norsat chính là Cty chuyên bán các hệ thống truyền thông vệ tinh cho quân đội Mỹ.

Norsat là Cty chuyên bán các hệ thống truyền thông vệ tinh cho quân đội Mỹ. Ảnh: NII

Mỹ phản ứng gay gắt...

Tờ Globe&Mail dẫn nguồn tin từ Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ-Trung cho biết, Canada dường như sẵn sàng hy sinh lợi ích an ninh quốc gia của đồng minh quan trọng nhất để đổi lấy thỏa thuận thương mại tự do song phương với Trung Quốc.

Ủy viên Michael Wessel cho biết: “Quyết định của Canada làm tăng mối lo ngại về an ninh quốc gia Mỹ vì Norsat là nhà cung cấp cho quân đội của chúng tôi”. “Canada có thể sẵn sàng gây nguy hiểm cho các lợi ích an ninh để giành được sự ủng hộ của Trung Quốc”, ông Wessel nói thêm và cho rằng, Canada không nên đặt vấn đề an ninh của một đồng minh thân cận vào tình trạng nguy hiểm như thế này.

Norsat vào tay Tập đoàn Hytera của Thâm Quyến, Trung Quốc vào đầu tháng 6. Chính phủ Canada bị chỉ trích gay gắt qua thương vụ này, vì đã đánh giá vấn đề an ninh thông thường chứ không mở cuộc xem xét an ninh quốc gia đầy đủ để xác định tác động của việc chuyển giao công nghệ độc quyền ra bên ngoài Canada. “Quân đội Mỹ và các khách hàng trong nước khác của Norsat phải ngay lập tức xem xét thương vụ này cũng như mức độ tiếp xúc với các sản phẩm hiện có từ Norsat để xác định những rủi ro bảo mật có thể nảy sinh”, ông Wessel nhấn mạnh.

Quyết định của Ottawa cũng vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ ở trong nước. Đảng bảo thủ và đảng NDP chỉ trích gay gắt, bày tỏ mối quan ngại về việc đưa công nghệ vệ tinh nhạy cảm vào tay Trung Quốc. “Chính sách quốc phòng của Canada không thể bao gồm bán bí mật an ninh quốc gia để lấy lòng một quốc gia”, một thành viên đảng Bảo thủ cho biết. Thủ tướng Trudeau đáp trả rằng, chính phủ “làm theo lời khuyên của các cơ quan an ninh quốc gia”. Ông nói với các nghị sĩ rằng, việc xem xét vấn đề an ninh quốc gia chỉ xảy ra khi một thương vụ có khả năng gây tổn hại an ninh đất nước.

...vì sao?

Một ủy ban Quốc hội Mỹ cảnh báo quyết định của Canada có thể gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia Mỹ đồng thời kêu gọi Lầu Năm Góc xem xét lại các thỏa thuận với Vancouver.

Reuters dẫn lời giới chức tại nhiệm và tiền nhiệm của Mỹ cho biết, Washington có khả năng sẽ tăng cường kiểm soát hoạt động đầu tư của Trung Quốc ở Thung lũng Silicon nhằm bảo vệ tốt hơn các công nghệ nhạy cảm vốn được coi là tối quan trọng đối với an ninh của Mỹ. Một trong những quan ngại cụ thể của Mỹ là sự quan tâm của Bắc Kinh trong các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo. Những lĩnh vực này thu hút nguồn vốn ngày càng tăng từ Trung Quốc trong những năm qua. Washington lo ngại, các loại công nghệ tiên tiến được phát triển ở Mỹ có thể được Bắc Kinh sử dụng để tăng cường năng lực quân sự và có thể đưa quốc gia Châu Á này đi đầu trong các ngành công nghiệp chiến lược.

Mỹ đang tìm cách tăng cường vai trò của Ủy ban đầu tư nước ngoài ở Mỹ (CFIUS), cơ quan liên ngành có nhiệm vụ đánh giá việc thâu tóm các Cty Mỹ từ đối tác nước ngoài, xét trên vấn đề an ninh quốc gia. Một báo cáo của Lầu Năm Góc chưa được công bố mà Reuters có được cảnh báo rằng, Trung Quốc đang lọt qua sự giám sát của Mỹ và đang tiếp cận được công nghệ nhạy cảm thông qua các giao dịch “lọt” qua vòng đánh giá của CFIUS.

Tuy nhiên, một số chuyên gia công nghệ cảnh báo, việc thắt chặt các quy định của Mỹ có thể không giúp ngăn chặn việc chuyển giao công nghệ mà có thể gây ra các động thái trả đũa từ Trung Quốc.

Khả Anh